Salep kimin içeçeği?
Salep kimin içeceği araması internette en çok yapılan aramalardan birisidir. Bizde bu aramalara cevap vermek, insanların bu meraklarını gidermek için bu yazıyı derledik.
Salep Türk İçeçeği Mi?
Salep ile ilgili yazılı kaynaklarda Türklerle ilişkisine bolca yer verilmiştir. İbni Sinanın El Kanun Fit Tıp eserinde, eski risalelerde "Macunu Şahi" adıyla salepe yer verilmiştir. Bu adlandırma sebebiyle Maraş dondurması eskiden içinde "Padişahın Macunu" var diyerek satılmıştır. Şarap gibi alkollü içeceklerin yasaklanmasıyla eski zamanlarda daha da öne çıkan salep,içecek olmasının yanı sıra saray mutfağında da Anadolu kültüründe önemli bir yer edinmiştir.
Kış günlerinde içimizi ısıtan tarçınla buluştuğunda karşı konulmaz bir lezzeti ve kokusu olan salep tüm dünyada tüketilmekte olup genel olarak beğeni ve ilgi toplamayı başaran bir içecektir. Salepin ana maddesi orkidenin toprakaltı yumrularından elde edilir. Orkideler güzel kokusu, ihtişamlı güzellikteki çiçeğiyle ve sağlığa faydaları ile sevilen bir çiçek türüdür. Ülkemizde yetişen orkide çeşitlerinin 40 kadar çeşidinden salep elde edilir. Bu orkide türleri ülkemizin farklı bölgelerinde yetişmektedir. Yetiştikleri koşullara ve türlere göre salebin kalitesi de değişmektedir.
Elde edilmesi oldukça zahmetli olan salebin 1 kilogramı için yaklaşık 2600 kök orkide gereklidir. Salebi elde etmek için yabani orkidelerin yumruları bir sonraki sene de hasat edilebilmek için hasar verilmeden toplanır. İpe dizilerek veya serilerek gölge bir alanda kurutulur. Daha sonra taş değirmenlerde toz haline getirilir. Salep; ülkemizde en çok Burdur’un Bucak ilçesinde ünlenmiştir. Muğla, Milas, Isparta, Antalya, Kahramanmaraş, Van, Kastamonu, Taşköprü ve Safranbolu’da da yetişmektedir. Ülkemizde bu yörelerde yetişen salep birçok alanda kullanılmakta ve insanların tüketimine sunulmaktadır. Kullanım alanları arasında içecek salep, dondurma yapımı ile sağlık alanında kemik ağrılarının giderilmesi,çocuklarda İshal kesici, kuvvet verici gıda olarak ve kozmetik sayılabilir.
Salep hangi dilden?
Genellikle halk dilinde salep mi, sahlep mi ikileminde kalınan bu sözcüğün kökü Arapçadaki "sahlap" kelimesinden dilimize geçmiştir. Arapça manası tilki anlamına gelmektedir. Hatta Kenan İmirzalıoğlu'nun sunduğu "Kim Milyoner Olmak İster" isimli yarışmada, yarışmacıya sorulmuştur. Çiçekli bitkilerin geniş familyalarından biri olan Orkidelerin de içinde bulunduğu Orchidaceae familyasıdır. Ve bu familyada dünya üzerinde 18.000-20.000 türü bulunan orkideler ülkemizde de doğal olarak yetişmektedir. Orkideden elde edilen salebin, orkide türlerinin çoğunun ismi Latincedir. Dilimizde Latince isimleri olan bu tür ortak paydada "salep" olarak adlandırılmıştır. Sonuç olarak salep kelimesi sahlap kelimesinin zamanla dilimizdeki değişimiyle oluşmuştur. Günlük kullanımda halen bitkisine sahlep, içeceğine ise salep denmektedir. Salep kelimesinin Türkçe sözlükteki anlamı: Orkide bitkisinin yumru köklerini döverek elde edilen tozdur. Bu tozun süt veya su ile kaynatılarak içilen içeceğe salep denmektedir. Salep en bilinen hali ile hoş kokulu üzerine tarçın dökülerek içilen bir içecektir.
İlginizi çekecek başka bir yazı